W ostatnich latach odnaleziono kilka dzieł, który autorem jest Andrea Mantegna (1431-1506). W Bergamo odkryto „Zmartwychwstanie Chrystusa”, a w Wenecji „Sacra Converszione” (Świętą Rozmowę), przedstawiającą Maryję, z Dzieciątkiem, małym św. Janem Chrzcicielem i sześcioma świętymi. Jednak najbardziej sensacyjne jest odkrycie z Pompejów, gdyż artysta nigdy nie zapuszczał się na południe Półwyspu Apenińskiego.

O obrazie Mantegni wspomniał humanista Pietro Summonte w liście z 1524 roku, znanym i cytowanym przez historyków sztuki. Dzieło znajdowało się wówczas w kościele św. Dominika w Neapolu. Powstały nawet jego kopie, jednak z czasem obraz zaginął.

Vatican Media

W 2020 roku odkrył go historyk sztuki Stefano De Mieri dzięki internetowemu portalowi BeWeb, na którym zinwentaryzowano majątek ruchomy włoskich diecezji. Znajdowała się tam również fotografia bardzo zniszczonego obrazu „Złożenie do grobu” z Pompejów, który naukowiec skojarzył z dziełem Mantegni, o którym czytał.

Z powodu pandemii dopiero rok później mógł zbadać dzieło w siedzibie prałatury terytorialnej Pompejów. Było ono mocno zmienione przez przeróbki, ale zasadnicze elementy pozostały i wskazywały, że jest to zaginiony oryginał obrazu Mantegni. Następnie został on poddany renowacji w Muzeach Watykańskich - oczyszczono go z kolejnych warstw przemalowań, odsłaniając „rękę” autora, który znajdował się wtedy u szczytu swej malarskiej aktywności.

Według hipotezy Di Mieriego, dzieło powstało w latach 90. XV wieku dla kaplicy w absydzie kościoła św. Dominika w Neapolu, być może na zamówienie króla Fryderyka I, który był wujem Izabeli d’Este, markizy Mantui, dla której nie raz pracował Mantegna.

Odnaleziony w Pompejach obraz można będzie od 20 marca przez kilka miesięcy oglądać w Pinakotece w Muzeach Watykańskich w Rzymie. Następnie dzieło zawiśnie na stałe w muzeum przy pompejańskim sanktuarium.